Problemy zdrowotne, które mogą pojawić się w ciąży

Zmiany te są często przyczyną dyskomfortu i złego samopoczucia odczuwanego przez przyszłą matkę jak np. mdłości. Niekiedy prowadzą także do rozwoju problemów zdrowotnych i chorób charakterystycznych dla ciąży, wymagających specjalistycznego leczenia. Poniżej przedstawiamy najczęstsze z nich, przybliżając przyczyny ich występowania w okresie ciąży.

Żylaki kończyn dolnych

Zmiany w gospodarce hormonalnej, wzrost objętości krążącej w organizmie krwi, a także powiększanie się macicy i wzrost masy ciała utrudniają prawidłowe krążenie, prowadząc do poszerzenia żył, zastojów krwi i powstawania żylaków kończyn dolnych. Wydaje się, że najważniejszą rolę w rozwoju żylaków w okresie ciąży odgrywają zmiany hormonalne. Szacunki wskazują, że w około 70-80% przypadkach żylaki pojawiają się już w I trymestrze ciąży, gdy nie mają jeszcze znaczenia czynniki mechaniczne jak ucisk macicy na naczynia krwionośne. Wówczas przyczyną zaburzeń są zmiany stężenia progesteronu i estrogenów. Powodują one rozluźnienie mięśniówki naczyń krwionośnych, utrudniając obkurczanie się żył tym samym wpływając na wzrost ich pojemności i prowadząc do niewydolności zastawek. W następstwie tego dochodzi do trwałego poszerzenia żył, powstawania skrzepów i rozwoju choroby żylakowej. Problemy z krążeniem w kończynach dolnych zaostrzają się na późniejszych etapach ciąży, co jest wynikiem powiększanie się macicy i wzrostu masy ciała 1.

Zatwardzenia

Szacuje się, że zatwardzenia w ciąży dotyczą 11-38% kobiet 2. Mogą pojawić się u przyszłych mam, które nigdy wcześniej nie miały z nimi problemów lub ulec zaostrzeniu, gdy występowały już przed ciążą. U ich podłoża leżą różne przyczyny związane zarówno z dietą ciężarnej, jej codzienną aktywnością, a także ze zmianami hormonalnymi i anatomicznymi. Dolegliwości związane z zaparciami mogą pojawiać się na każdym etapie ciąży. Na jej początku przyczyną są zmiany hormonalne – progesteron spowalnia perystaltykę jelit utrudniając pasaż jelitowy. Na późniejszych etapach dochodzi także ucisk rozrastającej się macicy na jelita, co również spowalnia ich pracę 3.

Anemia

Anemią, inaczej niedokrwistością, nazywamy stan w którym mamy do czynienia z obniżonym poziomem czerwonych krwinek. Najczęstszym typem anemii jest anemia z braku żelaza. Pierwiastek ten jest kluczowym składnikiem hemoglobiny – czerwonego barwnika, który umożliwia krwinkom transport tlenu. W okresie ciąży zapotrzebowanie na żelazo rośnie ze względu na zwiększenie ilości krwi w organizmie ciężarnej kobiety i konieczność zaopatrzenia w ten pierwiastek rozwijającego się płodu. Gdy ciężarna kobieta dostarcza zbyt małe ilości żelaza wraz z dietą dochodzi do jego niedoborów i zmniejszenia ilości czerwonych krwinek, a co za tym idzie wystąpienia szeregu symptomów związanych z niedokrwieniem. Należą do nich uczucie zmęczenia, osłabienie, blady odcień skóry, omdlenia i duszności 4.

Cukrzyca ciążowa

Cukrzycą ciążową nazywamy każdą hiperglikemię (podwyższony poziom cukru we krwi) pojawiającą się po raz pierwszy w okresie ciąży. Za przyczynę rozwoju cukrzycy w okresie ciąży uważa się podniesiony poziom antagonistów insuliny jak laktogen łożyskowy, progesteron, prolaktyna czy insulinazy łożyskowe. W wyniku ich działania spada poziom insuliny we krwi, co prowadzi do wzrostu poziomu glukozy. Choroba ta pojawia się zazwyczaj w II i III trymestrze ciąży, gdy zapotrzebowanie na insulinę jest największe 5. Do kilku dni po porodzie cukrzyca ciążowa zanika. Kontrola poziomu cukru we krwi w okresie ciąży jest niezwykle ważna. Do powikłań cukrzycy należą m.in. poronienie, przedwczesny poród czy wystąpienie stanu przedrzucawkowego.

Od samego początku ciąży bardzo ważne jest przebywanie pod opieką ginekologa, a także wykonywanie odpowiednich badań. Oprócz wyboru zaufanego lekarza, warto skorzystać ze specjalnych pakietów ciążowych, które zawierają zestawy testów i badań specjalnie dobrane do okresu ciąży. Dzięki fachowej opiece i regularnych badaniach problemy zdrowotne związane z ciążą zostaną szybko wykryte i wyeliminowane pozwalając na prawidłowy rozwój naszego potomka.

1. Ropacka-Lesiak, M., Kasperczak, J. & Breborowicz, G. H. [Risk factors for the development of venous insufficiency of the lower limbs during pregnancy--part 1]. Ginekol. Pol. 83, 939–42 (2012).
2. Vazquez, J. C. Constipation, haemorrhoids, and heartburn in pregnancy. BMJ Clin. Evid. 2010, (2010).
3. Ford, F. Constipation in pregnancy. Practising Midwife (2008). 11, 28-31 (2008)
4. Goonewardene, M., Shehata, M. & Hamad, A. Anaemia in pregnancy. Best Pract. Res. Clin. Obstet. Gynaecol. 26, 3–24 (2012).
5. Mirghani Dirar, A. & Doupis, J. Gestational diabetes from A to Z. World J. Diabetes 8, 489–511 (2017).